Nhằm nâng cao nhận thức cho người chăn nuôi về kỹ thuật sản xuất con giống, quy trình chăn nuôi, liên kết tiêu thụ sản phẩm, phát triển chăn nuôi bền vững, từ năm 2022 đến nay, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp với các tỉnh Thái Nguyên, Quảng Trị và An Giang xây dựng mô hình chăn nuôi gà thịt 18M1 an toàn sinh học.

Gà 18M1 là gà lai giữa gà bố 18Ga04 với gà mái LV2, có đặc điểm ngoại hình đẹp, đã được thị trường ưa chuộng, triển vọng phát triển ra thị trường theo hướng gà đặc sản. Gà trưởng thành, con trống có màu lông đa dạng phần lớn là màu đen ánh xanh, đen ánh xanh pha nâu đỏ, lông cổ có màu nâu đậm, lông đuôi dài có màu đen ánh xanh. Con mái có màu đen ánh xanh hoặc đen pha màu vàng nâu, mào nụ chiếm 76%, còn lại là mào cờ, chân chì và xám, mỏ đen. Nhận thấy cần phải chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mới được công nhận vào sản xuất đặc biệt là gà 18M1, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Trung tâm Khuyến nông 3 tỉnh (Thái Nguyên, Quảng Trị, An Giang) chọn điểm, chọn hộ chăn nuôi để xây dựng mô hình chăn nuôi gà thịt 18M1 an toàn sinh học.

Tham quan mô hình chăn nuôi gà 18M1 an toàn sinh học tại Quảng Trị

Tại Thái Nguyên, năm 2023, Trung tâm đã triển khai mô hình nuôi gà 18M1 an toàn sinh học tại 2 hộ gia đình tham gia thuộc xóm Khe Nác, xã Yên Đổ, huyện Phú Lương. Tổng số gà cấp cho hai hộ gia đình là 600 con, mỗi hỗ nuôi 300 con. Quá trình nuôi, chăm sóc 2 hộ gia đình được hỗ trợ con giống, chuyển giao khoa học, kỹ thuật cách chăm sóc, phòng bệnh, theo đúng quy trình, kỹ thuật. Sau hơn 3 tháng nuôi, qua đánh giá, nghiệm thu thực tế cho thấy, chăn nuôi gà thịt 18M1 an toàn sinh học phù hợp với điều kiện chăn nuôi tại địa phương, các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật như tỷ lệ nuôi sống đạt gần 98%, trọng lượng gà 17 tuần tuổi đạt 1,8 - 3,5 kg, tiêu tốn thức ăn 7 kg thức ăn/1 con gà thể trọng đạt so với yêu cầu đề ra. 
Tại Quảng Trị, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị lựa chọn hộ ông Trần Ngọc Huynh thôn Phú Hưng, xã Hải Phú, huyện Hải Lăng đủ điều kiện tham gia mô hình gà bố mẹ (trống Ga04 x mái LV2) với quy mô 1.000 con 1 ngày tuổi. Sau khi nhận giống gà đưa về hộ chăn nuôi, cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn hộ nuôi thực hiện theo đúng quy trình chăn nuôi an toàn sinh học, cách chăm sóc nuôi dưỡng, phòng bệnh… Đặc biệt, mô hình đã hướng dẫn sử dụng chế phẩm sinh học làm đệm lót. Nhờ đó mà mùi hôi thối, khí độc trong chuồng nuôi giảm đi rõ rệt do đệm lót đã phân hủy hết phân gà. Kết quả, sau 20 tuần tuổi, tỷ lệ nuôi sống: Gà trống đạt 92%, gà mái đạt 90%, gà mái vào đẻ đạt 83,27%... đàn gà có độ đồng đều cao, sinh sản tốt, tỷ lệ đẻ ổn định và kéo dài. Mô hình gà bố mẹ đã chuyển giao được 31.916 con gà thương phẩm tại huyện Hướng Hóa, Cam Lộ, Đắk Rông… trên địa bản tỉnh Quảng Trị.
Ông Vũ Văn Bắc, hộ thực hiện mô hình tại thôn Đoàn Kết, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ cho hay, qua thực tế nuôi tại địa phương có thể thấy, gà lai 18M1 thích ứng tốt với tình hình khí hậu nắng nóng tại Quảng Trị. Tỷ lệ nuôi sống đạt 98%; trọng lượng gà mái lúc 8 tuần tuổi đạt 850 g/con, gà trống 1.150 g/con… Mặt khác, giống gà lai 18M1 có sức đề kháng rất tốt và chịu khó tìm kiếm thức ăn nên rất thích hợp với phương thức nuôi thả vườn, đặc biệt dưới tán rừng sản xuất. Do đó, có thể kết hợp chăn nuôi bán công nghiệp, thả vườn nên chất lượng thịt thơm ngon, giảm được chi phí đầu tư, tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi. Hiệu quả bước đầu của mô hình thử nghiệm chăn nuôi gà lai 18M1 an toàn sinh học tại hộ ông Vũ Văn Bắc là một minh chứng cho tiềm năng phát triển của giống gà này tại tỉnh Quảng Trị. Thông qua mô hình, nhiều hộ dân đã đến tìm hiểu về giống gà lai 18M1 và mong muốn tiếp cận nguồn con giống để phát triển chăn nuôi.

Gà lai 18M1

Tại tỉnh An Giang, thực hiện mô hình gà bố mẹ (trống 18Ga40 x mái LV2) tại hộ ông Nguyễn Thành Giang, xã Bình Thành, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang với quy mô 2.000 con 1 ngày tuổi. Kết quả sau 12 tháng nuôi, mô hình gà bố mẹ đã chuyển giao gà thương phẩm 18M1 có khả năng thích nghi tốt trong điều kiện chăn nuôi tại tỉnh An Giang. Đàn gà sinh trưởng, phát triển tốt, khả năng thu nhận thức ăn tốt, có sức đề kháng cao. Trong quá trình thực hiện, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã chỉ đạo cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát địa bàn, hướng dẫn trực tiếp các hộ nuôi thực hiện đúng quy trình kỹ thuật. Các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật gà bố mẹ: Tỷ lệ sống đạt 90%, năng suất trứng/mái/54 tuần tuổi đạt 123,85 quả, tiêu tốn thức ăn/10 quả trứng là 2,77 kg, tỷ lệ chọn trứng giống đạt 90%, tỷ lệ ấp nở/trứng ấp là 79%. Tuy nhiên, hộ ông Nguyễn Thành Giang lần đầu tiếp cận với tiến bộ kỹ thuật mới về nuôi gà sinh sản nên đàn gà kết thúc giai đoạn dò, hậu bị có độ đồng đều chưa cao, ảnh hưởng đến tỷ lệ đẻ không ổn định, tỷ lệ ấp nở thấp hơn so với các hộ nuôi ở tỉnh Thái Nguyên và Quảng Trị. 
Về mô hình gà thương phẩm 18M1 thực hiện tại 2 hộ là ông Lê Rô A thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên và bà Nguyễn Cẩm Tú xã Cần Đăng, huyện Châu Thành với quy mô 500 con/hộ. Mô hình gà lai thương phẩm 18M1 nuôi tại An Giang đã phát huy hiệu quả, tăng thu nhập cho người dân. Gà 18M1 sinh trưởng phát triển nhanh, tỷ lệ sống đạt 93,4%, có sức đề kháng tốt, phù hợp với điều kiện chăn nuôi tại địa phương, dễ nuôi, sử dụng được nhiều phương thức nuôi khác nhau (nuôi nhốt, chăn thả và bán chăn thả), khối lượng bình quân đạt 2 - 2,2 kg/con.
Như vậy, sau thời gian thực hiện mô hình tại 3 tỉnh Thái Nguyên, Quảng Trị và An Giang nhận thấy, gà bố mẹ (trống 18Ga40 x mái LV2) và gà thương phẩm 18M1 thích nghi tốt với điều kiện ở các vùng sinh thái khác nhau, gà dễ nuôi, có thể nuôi bằng nhiều phương thức khác nhau, sử dụng tối đa nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương nên giảm được giá thành, tăng lợi nhuận chăn nuôi. Mô hình chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi gà 18M1 an toàn sinh học, hướng dẫn các hộ sử dụng chế phẩm sinh học làm đệm lót. Đệm lót sinh học đã làm phân hủy hết phân do dó mùi hôi thối, khí độc trong chuồng nuôi giảm rõ rệt, hạn chế ô nhiễm môi trường, tạo cơ hội phát triển chăn nuôi cho người dân. Gà nuôi trên nền đệm lót sinh học sinh trưởng phát triển tốt, sạch sẽ, giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh đặc biệt là các bệnh về đường tiêu hóa. Vì vậy, sẽ giảm được công và chi phí thuốc thú y trong việc điều trị bệnh. 
Thông qua mô hình giúp người dân thay đổi tập quán chăn nuôi truyền thống sang chăn nuôi an toàn sinh học, áp dụng những tiến bộ kỹ thuật mới mang lại hiệu quả, giảm ô nhiễm môi trường, tạo việc làm cho người dân tại địa phương phát triển kinh tế.

Khánh Quyên