Phân biệt hình thái ấu trùng, cá con thuộc họ cá sơn (Ambassidae), cá móm (Gerreidae), cá tráp (Sparidae) ở Việt Nam
Họ cá sơn (Ambassidae), họ cá móm (Gerreidae) và họ cá tráp (Sparidae) là những họ cá đa dạng, thường sinh sống ở khu vực cửa sông ven biển từ nhiệt đới đến ôn đới trong giai đoạn con non đến trưởng thành. Ấu trùng, cá con của các họ này thường có khu vực ương dưỡng, mùa xuất hiện trùng nhau và nhiều đặc điểm tương đồng về hình thái ngoài, gây ra những khó khăn trong định loại mẫu vật. Dựa trên các mẫu vật thu được tại vùng đất ngập nước ven biển huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh, nghiên cứu này cung cấp dẫn liệu so sánh hình thái ngoài, thảo luận các cơ sở phân biệt ấu trùng, cá con của 3 họ cá. Kết quả nghiên cứu cho thấy, mặc dù tỉ lệ các phần cơ thể có khác biệt dựa trên thống kê sinh học nhưng khoảng biến thiên các tỉ lệ này lớn và giao nhau giữa các họ cá. Các số đếm về tiết cơ, vây hậu môn, vây bụng, vây ngực không có nhiều khác biệt lớn giữa ba họ. Sự khác biệt thể hiện rõ ở tổng số tia vây và số lượng tia vây cứng ở vây lưng. Họ cá móm được phân biệt rõ do có phần miệng có thể co duỗi. Khóa định loại đối với ấu trùng (giai đoạn ấu trùng muộn) và cá con của 3 họ cá được xây dựng dựa trên các đặc điểm về phần miệng, tổng số tia vây lưng. Nghiên cứu này lần đầu tiên so sánh trực tiếp ấu trùng, cá con của 3 họ cá, bổ sung nguồn tài liệu phục vụ định loại giai đoạn sớm của các họ cá phổ biển này.
Morphological distinguishing of larvae and juveniles of ambassidae, gerreidae and sparidae in Vietnam
The familes Ambassidae, Gerreidae and Sparidae are diverse and widely distributed along coastal regions from tropical to temperate, both in their early and adult stages. Larvae and juveniles from these families often share similar morphological traits and frequently inhabit the same nursery grounds during overlapping seasons, posing challenges in specimen identification. Based on samples collected from the coastal wetland of Tien Yen, Quang Ninh province, this study provides comparative data on external morphology and discusses the characteristics used to distinguish among larvae and juveniles of these three families. Statistical analysis reveals significant differences in body part ratios, yet substantial variability and overlap persist across fish families. While the numbers of myomeres, anal fin rays, and pelvic fin rays were not much different among the families, notable distinctions emerge in the total count of dorsal fin rays and dorsal fin spines. Gerreidae stands out with its unique protrusible mouth structure. An identification key is proposed for postflexion larvae and juveniles of the three families based on mouth characteristics and total dorsal fin ray count. This study provides the first comparative analysis of larvae and juveniles from Ambassidae, Gerreidae and Sparidae, enriching resources for classifying the early stages of these common marine fish families.